Het belang van verhalen
Verhalen zijn een waardevolle manier om persoonsgerichte zorg te ondersteunen. De Wereldgezondheidsorganisatie wijst naar persoonsgerichte zorg als een model waarbij individuen, gezinnen en gemeenschappen zorg ontvangen van, en kunnen deelnemen aan, betrouwbare gezondheidssystemen die op een humane en holistische manier op hun behoeften inspelen. Dit vereist begrip van patiënten en betrokkenheid bij beslissingen om zorgpraktijken te bevorderen. Hoe kunnen verhalen ons daarbij helpen en wat bedoelen we met verhalen?
Door middel van verhalen vertelt een individu een ervaring of gebeurtenis in de tijd, op zo?n manier dat hun waarden, prioriteiten en verwachtingen worden onthuld. Een verhaal is niet alleen een objectieve opsomming van feiten - en het is ook geen fictie - het is eerder een subjectieve beschrijving die levenservaringen organiseert zodat ze betekenis krijgen. Bij het vertellen van een verhaal kiezen we wat we zeggen en hoe we het zeggen, afhankelijk van de situatie en het publiek. We begrijpen de verscheidenheid aan ervaringen die we elke dag hebben door ze te vertellen, door ze samenhang te geven en door verbanden te leggen tussen deze ervaringen. Verhalen kunnen daardoor complex en veelzijdig zijn. Soms heeft het geen zin om volledig samenhangende verhalen te vertellen. Soms zijn ze tegenstrijdig en verwarrend en geven ze daarmee aan wanneer het uitdagend is om moeilijke of complexe levensgebeurtenissen en gevoelens te integreren. Verhalen kunnen in dit opzicht bijzonder krachtig zijn en deze onderliggende spanningen of conflicten onthullen. Verhalen worden ook aan iemand vertelt en in die zin worden ze ook gevormd door de relatie van de verteller met het publiek.
In de gezondheidszorg kunnen verhalen het medische model van diagnose en behandeling aanvullen. Ze kunnen gevoelens over de geleefde ervaring van ziekte en zorg overbrengen. Dit is belangrijk omdat we het leven allemaal vanuit ons eigen perspectief ervaren, dat bepaalt hoe we gebeurtenissen interpreteren en begrijpen.
We zouden kunnen zeggen dat verhalen een manier zijn waarop anderen toegang krijgen tot een meer holistisch en subjectief begrip van ons perspectief. Verhalen overschrijden grenzen en kunnen zo onthullen hoe patiënten elementen van gezondheid, zorg en welzijn verbinden, terwijl professionals en instellingen deze veelal scheiden. Dit holistische aspect van verhalen kan de ontwikkeling van vaardigheden ondersteunen die ons helpen over grenzen en professionele kennis heen te denken. Aandachtig luisteren naar verhalen kan zorgprofessionals daarom helpen om de standpunten van anderen over te nemen en empathie voor anderen te verdiepen. Maar dit soort aandacht kan erg moeilijk zijn om te koesteren in een omgeving met beperkte tijd en procedures. Tools die zijn ontwikkeld door middel van de interpretatie van verhalen, kunnen zorgverleners helpen in deze uitdagende situaties.
Luisteren naar en begrijpen van verhalen zal zorgprofessionals helpen om de prioriteiten en capaciteiten van oudere mensen in hun praktijk te integreren door beter te begrijpen hoe leefstijl en medische interventies zowel een positieve als een negatieve invloed hebben op de wensen, keuzes en dus het welzijn van patiënten.
Verhalen kunnen op verschillende manieren worden geïnterpreteerd, afhankelijk van waar en wanneer het verhaal wordt verteld en wie er naar luistert. We brengen allemaal onze eigen persoonlijke ervaringen en perspectief in de verhalen die we horen. We kunnen veel leren van de achtergrond van het hoe en waarom van deze verschillende interpretaties. We kunnen hierdoor beter luisteren, we kunnen onderscheiden wat de belangrijke aspecten zijn voor de verteller en open communiceren. We putten in onze training uit verhalen in vele vormen - geschreven, in geluid en enkele digitale verhalen, inclusief afbeeldingen en muziek die ook door de vertellers zijn gekozen. Bij het ontwerp van onze training hebben we gebruik gemaakt van leertheorieën die de leeroefeningen in de modules ondersteunen.
Met verhalen bedoelen we onze manieren om gebeurtenissen en ervaringen te communiceren, deze geven weer hoe we ons leven begrijpen.
Verhalen brengen geleefde ervaringen over. Ze communiceren onze onderliggende waarden, overtuigingen en verlangens op een manier die diagnostische categorieën en medische gegevens niet kunnen.
Verhalen roepen vaak emoties op. Dit interpersoonlijke aspect van verhalen neemt ons mee van een model waarin zorgverleners de besluitvormers zijn, naar een meer menselijke samenwerking, waarin mensen die zorg nodig hebben worden erkend als vindingrijk en waar hun eigen geleefde ervaringen als belangrijk worden beschouwd.
Wat we verhaal-gebaseerd leren noemen, is een proces van dialoog en reflectie over verhalen waarbij luisteren en empathie centraal staan.
Caringstories is het trainingsplatform waar je een uniek leerkader vindt op basis van de kracht van verhalen. Dit hebben we ontwikkeld op basis van onderzoek en pedagogiek.